Alexandros Washburn, były Chief Urban Designer Nowego Jorku stał na czele heroicznego procesu przekształcania miasta przez burmistrza Michaela Bloomberga. Mentorem Washburna był senator Daniel Patrick Moynihan, ten sam który zainicjował odbudowę Penn Station w James A. Farley Post Office. Moynihan był jedynym senatorem na Kapitolu, który uznał, żE W załodze warto mieć architekta. Tym architektem był Washburn. To Moynihan nauczył Washburna, że w procesie tworzenia miasta kluczowe jest współdziałanie i wzajemne dostosowanie polityki, finansów i designu. Projekt High Line i West Chelsea Rezoning, jedno z ulubionych, transformacyjnych przedsięwzięć urbanistycznych Washburna, jest spektakularnie przeprowadzonym dowodem na prawdziwość tego twierdzenia.
Podczas konferencji reSITE Washburn w rozmowie z autorką określił Nowy Jork jako „fractal city”. Przenośnia ta miała służyć ukazaniu procesu budowania miasta. Fraktale to obiekty, których części są podobne do całości. Fraktale cechuje nieskończona złożoność. Oznacza to, że powtarzają się one bez końca, a coraz większe zbliżenie ukazuje ich coraz bardziej złożone segmenty. Washburn postrzega miasta jak fraktale - jako zagnieżdżone w sobie nawzajem różnorodne skale, których szczegóły ukazują się oku lub znikają z pola jego widzenia w miarę przybliżania się lub oddalania. Obserwując miasto z coraz mniejszej odległości dostrzegamy najpierw niewielki punkt, potem coraz większy nieregularny kształt, siatkę ulic, dzielnicę, grupę kamienic, potem blok lub dom, jeszcze potem mieszkanie, a w końcu czyjąś codzienność i uczucia. Tak żyje organizm miasta. I w taki sam sposób musi funkcjonować projektowanie tego miasta.
Miasta żyją na wielu poziomach i rolą urbanistów jest również projektowe funkcjonowanie na tych samych warstwach, we wszystkich miejskich skalach. Zadanie to dodatkowo komplikuje fakt, że w każdej skali obowiązują inne reguły, jednak wartości pozostają te same. Projektujący muszą te reguły rozumieć, aby dostosować odpowiednie środki działania, dobrać odpowiednie narzędzia operacyjne i wiedzieć jak tym instrumentarium według nadmienionych reguł się posługiwać.
W tym miejscu pojawia się zagadnienie regulacji prawnych, metody ich tworzenia i modyfikowania w razie potrzeby, w taki sposób, aby mogły uchwycić całą złożoność materii i odpowiednio na tę złożoność reagować. Dobre prawo to takie, które odnosząc się do poszczególnych działań nie traci z pola widzenia całości fenomenu, który reguluje. Tworzenie takiego zapisu regulacyjnego to zadanie najwyższej próby, wymagające wiedzy, świadomości tego co już było, co aktualnie się wydarza oraz wnioskowania i przewidywania tego, co nastąpi lub może nastąpić. Miasta są wieloskalarnymi, skomplikowanymi organizmami, a miasta współczesne, ze względu na złożoność procesów w nich zachodzących, są szczególnie wymagające pod tym względem. W nawiązaniu do sentencji senatora Moynihana Washburn podkreślił, że ze względu na tę wieloaspektowość i wielowymiarowość funkcjonowania organizmów miejskich ich projektowanie musi się dokonywać na różnych poziomach i przy współdziałaniu specjalistów z wielu dziedzin, nie tylko urbanistyki i architektury. Wielość skali jest niezliczona - i tych widzialnych, jak ulice czy budowle, i tych niewidzialnych, jak finanse czy dobre samopoczucie. Ci, którzy tworzą miasto muszą je wszystkie widzieć i brać pod uwagę.
Washburn: „You control nothing, but hopefully you influence everything.”
West Chelsea Rezoning to przykład brawurowego dostosownia regulacji prawnej i wykorzystania instrumentarium planistycznego w procesie planowania High Line.......................cdn.
Copyright by Ada Nawrocka
in the photo: Alexandros Washburn
